Czy krokodyle to dinozaury?

Niektóre większe jaszczury, zwłaszcza drapieżne lub wszystkożerne, mogą budzić skojarzenia z wymarłymi przed milionami lat dinozaurami. Przykładem są właśnie krokodyle, których wygląd i sposób życia przypominają nam te prehistoryczne bestie. Jednakże, choć krokodyle i dinozaury są częścią tej samej gromady, mianowicie gadów, nie można jednoznacznie uznać krokodyli za dinozaury.

To prawda, że krokodyle i dinozaury należą do tej samej gromady, czyli gadów. Niemniej zachodzi wiele istotnych różnic między nimi. Po pierwsze, krokodyle wyewoluowały z innej linii taksonomicznej niż dinozaury. Ich ostatni wspólny przodek, który żył w zamierzchłej erze, był prymitywnym archozaurem, podczas gdy dinozaury z prymitywniejszych form ewoluowały w inne grupy niż krokodyle, choćby w teropody, ceratopsy czy najpotężniejsze ze wszystkich odkrytych istot zauropody.

To właśnie, nawiasem mówiąc, teropody, jedna z grup dinozaurów, są uważane za bezpośrednich przodków ptaków. Ptaki i dinozaury mają wspólne cechy anatomiczne i genetyczne, co potwierdza bliskie pokrewieństwo między nimi. Ptaki należą do tego samego kladu co dinozaury, co oznacza, że są bezpośrednimi potomkami pewnych grup dinozaurów.

• Wracając do tytułowych krokodyli, owszem mają one cechy anatomiczne oraz behawioralne, które mogą kojarzyć się z dinozaurami. Na przykład, zarówno krokodyle, jak i niektóre dinozaury, takie jak teropody, zaliczamy do zwierząt drapieżnych. Mają silne szczęki, uzębienie przystosowane do chwytania i rozdrabniania pokarmu, co świadczy o ich podobnym sposobie łowienia zdobyczy. Ponadto, zarówno krokodyle, jak i niektóre dinozaury (była to jednak najpewniej zdecydowana mniejszość), wykorzystywały strategie polowania, które opierały się na kamuflażu i cierpliwym czekaniu na ofiarę, co było charakterystyczne dla drapieżników z tych dwóch grup.

• Przy czym istnieją również znaczne różnice między tymi krokodylami a gadami kopalnymi z grupy dinozaurów. O czym już wspomnieliśmy, krokodyle mają zupełnie inne pochodzenie ewolucyjne niż dinozaury. W przeciwieństwie do dinozaurów, które wyginęły około 65 milionów lat temu, krokodyle przetrwały do dziś, zachowując podobną formę i tryb życia przez miliony lat. Co więcej, są starsze od dinozaurów, gdyż pochodzą z epoki wczesnego triasu. Skutkiem tego krokodyle mają inne cechy anatomiczne, takie jak budowa czaszki i kończyn, które odróżniają je od dinozaurów. Te różnice wskazują na odmienne drogi ewolucyjne, jakie przebyły te dwie grupy gadów.

W związku z powyższym, mimo pewnych podobieństw w wyglądzie i zachowaniu, krokodyle nie są z całą stanowczością, na jaką tylko naukowcy mogą sobie pozwolić,  uznawane za dinozaury. Ich ewolucyjna historia i pochodzenie różnią się znacząco od tych, które można przypisać dinozaurom. Podkreśla to bogactwo i zróżnicowanie świata gadów, które obejmuje zarówno krokodyle, jak i dinozaury, ale każda z tych grup zajmuje swoje wyjątkowe miejsce w historii życia na Ziemi.